TARIMKON GENEL BAŞKANI HAKAN YÜKSEL: DÜNYADA GIDA FİYATLARI DÜŞERKEN, TÜRKİYE’DE NEDEN DÜŞMÜYOR
ABDULLAH YİĞİT-ANKARA
Uluslararası Tarım ve Gıda Konfederasyonu (TARIMKON ) Genel Başkanı Hakan YÜKSEL, Dünyada Gıda Fiyatları Düşerken, Türkiye’de Neden Düşmüyor diye açıklamalarda bulundu.
TARIMKON Genel Başkanı Hakan YÜKSEL, açıklamasında şu ifadelere yer verdi;
Dünyada Gıda Fiyatları Düşerken, Türkiye’de Neden Düşmüyor?
Türkiye’de gıda fiyatları, son bir yılda yüzde 67 artış gösterirken, dünyada gıda fiyatları yüzde 21 düştü. Bu durum, hem üreticiyi hem de tüketiciyi zor durumda bırakıyor. Peki, Türkiye’deki gıda fiyatlarının düşmesi için neler yapılmalı?
Öncelikle, Türkiye’deki gıda fiyatlarının yüksekliğinin nedenlerini anlamak gerekiyor. Bu nedenler arasında kur oynaklığı, arz-talep dengesizliği, yapısal sorunlar, yüksek lojistik ve depolama maliyetleri, kayıp-kaçak oranın yüksekliği, küresel faktörler, içimizdeki fırsatçı tüccarlar olarak sıralanabilir.
Kur oynaklığı, gıda üretiminde ithal girdi kullanan çiftçilerin maliyetlerini artırır. Ayrıca, ithal gıda fiyatları da kur etkisiyle yükselir. Bu durum, gıda enflasyonunu tetikler. Enflasyon ise, tüketici talebini ve satın alma gücünü azaltır. Kur oynaklığının azaltılması için makroekonomik istikrarın sağlanması ve güven ortamının oluşturulması şarttır.
Arz-talep dengesizliği, Türkiye’de gıda arzının talebi karşılamakta yetersiz kalmasına neden olur. Örneğin, kuraklık, hastalık, zararlı, doğal afet gibi faktörler üretimi olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, üretim planlaması, depolama, işleme ve pazarlama gibi aşamalarda verimlilik ve kalite sorunları yaşanabilir. Bu durum, gıda fiyatlarını yukarı çeker. Arz-talep dengesinin sağlanması için tarım politikalarının bütüncül bir şekilde ele alınması ve sektör paydaşlarının işbirliği içinde çalışması gerekmektedir.
Yapısal sorunlar, Türkiye’de tarım sektörünün verimliliğini ve rekabet gücünü düşürür. Örneğin, tarım arazilerinin küçülmesi ve parçalanması, tarım işgücünün azalması ve yaşlanması, tarım kredi ve sigorta sistemlerinin yetersizliği, tarım araştırma-geliştirme ve yenilikçilik faaliyetlerinin zayıflığı gibi sorunlar sektörün gelişmesini engeller. Yapısal sorunların çözülmesi için tarım sektörünün öncelikli bir sektör olarak kabul edilmesi ve tarım reformunun hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Küresel faktörler, Türkiye’de gıda fiyatlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkiler. Örneğin, küresel gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar, iklim değişikliği, enerji fiyatları, ticaret politikaları ve savaş gibi faktörler Türkiye’deki gıda fiyatlarını belirler. Küresel faktörlerin dikkate alınması için tarım sektörünün küresel pazarlara entegre olması ve küresel işbirliği olanaklarından yararlanılması gerekmektedir.
Yüksek lojistik ve depolama maliyetleri, kayıp-kaçak oranın yüksekliğini zaten tahmin ediyorsunuz. Bunun için her şehir en azından ana temel ürünleri bazında kendi kendini besleyebilir bir üretim modelini oluşturması çok acil ve şattır.
Sonuç olarak, Türkiye’deki gıda fiyatlarının düşmesi için kur oynaklığının azaltılması, arz-talep dengesinin sağlanması, yapısal sorunların çözülmesi ve küresel faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir. Bölgesel ve/veya şehir olarak her ne kadar gelişmiş olursa olsun tarımsal üretimden vazgeçmemesi, temiz tarım arazi varlıklarını betonlaşmaya açmaması gerekmektedir. Bu konularda atılacak adımlar, hem üreticiyi hem de tüketiciyi rahatlatacak, tarım sektörünün hatta tüm ülkenin ekonomisin gelişmesine katkı sağlayacaktır.
HAKAN YÜKSEL
ULUSLARARASI TARIM VE GIDA KONFEDERASYONU
GENEL BAŞKANI