Marsilya Mucem Müzesi (2015), Tunus Bardo Müzesi (2016), Selanik ve Paris’in yanı sıra (2017) Marakeş, New York (2018) ve İstanbul’da (2019) sergilenen “Paylaşılan Kutsal Mekânlar” sergisi, Institut français Ankara, Anadolu Kültür, CerModern ve Calouste Gulbenkian Vakfı işbirliği ile 30 Eylül’e kadar Ankara CerModern’de ziyaretçilerle buluşacak.
“Paylaşılan Kutsal Mekânlar” projesi, Akdeniz, Ortadoğu ve Balkanlar’da üç İbrahimî dinin birarada var olduğu mekânlara odaklanıyor. Yahudiler, Hıristiyanlar ve Müslümanlar yüzyıllar boyu yapageldikleri gibi bugün de başka bir dine ait mabetlerde ibadet ediyorlar. Dinî topluluklar arasındaki sınırların geçirgenliğini gösteren paylaşılan kutsal mekânlar, bu coğrafyalarda oldukça yerleşik bir hadisedir.
Bu üç tektanrılı din, teolojik farklılıklarına rağmen, inanışlar, ayinler, kutsal figürler ve mekânlar bakımından birçok ortak unsura sahip. Öte yandan, bu kesişmeler muğlaklıktan tamamen uzak olmadığı gibi kimi zaman da çatışmalara yol açabilmekte. Bu mabetler paylaşımın birçok örneğini sunduğu gibi, bölünme ve ayrışmayı da içeriyor.
“Paylaşılan Kutsal Mekânlar” sergisi bu hadiseyi, farklı bağlamlara sahip çeşitli örnekler vasıtasıyla konumlandırarak ve iç içe geçmiş mekân ve pratikleri, sembol ve figürleri öne çıkararak inceliyor. Anadolu’nun merkezinde yer alan Ankara, “Paylaşılan Kutsal Mekânlar”ın hikâyesini anlatmak için ideal bir konuma sahip; zira bu geniş bölge yüzyıllar boyunca kültürel ve dinsel temasların mekânı oldu.
Akdeniz coğrafyasında bir çeşit “hac yolculuğu” olarak tasarlanan sergi, “kutsalı paylaşma”nın tarihsel ve güncel veçhelerini ortaya koyuyor. Sergi ziyaretçilere antropolojik araştırmayla güncel sanatın biraraya geldiği bir deneyim sunarken, onları paylaşılan mabetler etrafında bir yolculuğa davet ediyor.
Yıllar süren antropolojik ve tarihsel araştırmalara dayalı, çokyönlü bir proje olan “Paylaşılan Kutsal Mekânlar”, serginin her bir tekrarında yeniden yazılıyor. Nitekim genel tema aynı kalmakla beraber biçim, içerik ve bağlam her yeni şehirde değişiyor. Bu serginin farklı versiyonları, Marsilya’daki Avrupa ve Akdeniz Medeniyetleri Müzesi (Mucem) (2015); Tunus’taki Bardo Müzesi (2016); Selanik’teki Makedonya Çağdaş Sanat Müzesi, Ulusal Fotoğraf Müzesi ve Yeni Cami (2017), Paris’teki Ulusal Göç Tarihi Müzesi (2017); Marakeş’teki Dar el Bacha Confluences Müzesi (2018); New York’taki New York Halk Kütüphanesi, Morgan Kütüphanesi ve Müzesi ve CUNY Lisansüstü Çalışmaları Merkezi (2018) ve İstanbul’daki Depo’da (2019) düzenlendi.
Küratörler: Dionigi Albera & Manoël Pénicaud
Sanatçılar: Saima Altunkaya / Hüsniye Ateş / Benji Boyadgian / Hera Büyüktaşçıyan / Manuel Çıtak / Ekrem Ekşi / Thierry Fournier / Giampaolo Galenda / Emrah Gökdemir / Nele Gülck & Nikolai Antoniadis / Engin Irız / Noha Ibrahim Jabbour / Robert Jankuloski / İzzet Keribar / Marco Maione / Jean-Luc Manaud / Diana Markosian / Cécile Massie / Andrea Merli / Ayşe Özalp / Manoël Pénicaud / Nira Pereg / Guy Raivitz / Sarkis / Gildas Sergé / Cemal Taş / Hale Tenger / Francesco Tuccio /
Gençer Yurttaş
Araştırmacılar: Sébastien de Courtois / Dilşa Deniz / Elizabeta Koneska / Jens Kreinath / Sara Kuehn / Marion Lecoquierre / Yael Navaro / Antonio Pusceddu / Aylin de Tapia
Koleksiyonlar ve arşivler: Banu-Hakan Çarmıklı Koleksiyonu / C-Album / Gamma-Rapho / Gemäldegalerie / Getty Research Institute / Houshamadyan / IDEMEC-CNRS, Aix-Marseille Université / İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi / Library of Congress / Musée des civilisations de l’Europe et de la Méditerranée (Mucem) / The National Gallery / The New York Public Library / SATIS, Aix-Marseille Université
Sergi koordinatörü: Veli Başyiğit
Sergi tasarımı: Karşılaşmalar x Sevim Sancaktar x Deniz Uludağ x Mert Zafer Kara
Grafik tasarım: Salih Gürkan Çakar x Karşılaşmalar
Sergi prodüksiyonu: Lamarts
Sergi kurulumu: Team Eight Arms
Çeviriler: Killian Cogan / Aslı Çetinkaya / Feride Eralp / Gülşah Mursaloğlu / Élise Perrot-Deniz / Céline Pierre-Magnani / Mert Sarısu
Video altyazıları: Gökçe İnce
Teknoloji desteği: Arçelik
Aydınlatma desteği: TEPTA Aydınlatma
Broşür basımı: Ofset Yapımevi
Teşekkürler: Yorgo Benlisoy / Tanıl Bora / Banu-Hakan Çarmıklı / Murat Çelik / Pınar Çorlu / Silvina Der-Meguerditchian / Dirimart / Fulya Erdemci / Galeri Nev / Özlem Gül / Sibel Horada / IDEMEC-CNRS, Aix-Marseille Université / Çiçek İlengiz / İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) / Stergios Karavatos / Hagop Emir Kazancıyan / Declan Kiely / Musée des civilisations de l’Europe et de la Méditerranée (Mucem) / Çağla Parlak / Faruk Pekin / Nilüfer Saltık / Anna Vakali / Dorothee Vakalis / Laki Vingas
Bu sergi, Anadolu Kültür tarafından, Calouste Gulbenkian Vakfı ve Institut français Ankara desteğiyle gerçekleştirilmektedir.