Ülker Piriyeva – Azerbaycan
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov, “Brüksel’deki bir sonraki toplantı da, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in diplomasisinin başarısı olarak değerlendirilebilir”– diye tarihe not düştü.
Azerbaycan Parlamentosu Milletvekili Meşhur Memmedov, “Elbette uluslararası güçlerin zaman zaman Karabağ sorununu Ermenistan lehine çözmeye çalıştığı biliniyor. Bu yadsınamaz bir gerçektir ve bedelini ödeyen uluslararası güçler değil, Ermenistan’ın kendisi oldu. Ancak Ermeniler, bu çatışmanın er ya da geç aktif bir döneme gireceğini ve büyük bir trajediye yol açacağını anlamak istemiyorlardı. Her şeyden önce, Ermenistan’daki politikacılar, yakın bir komşunun topraklarını işgal etme ve bu toprakları ele geçirme planlarının iyiye işaret etmediğini düşünmeliydi. Ermenistan, 30 yıllık işgal süresince, önemli görevlerinden birinin, başkalarının elinde olan kendi bağımsızlığını yeniden kazanmak ve saldırganlık politikasından vazgeçmek olduğunu anlamak istemedi. Son olaylar, savaşta küçük düşürücü bir yenilgiden sonra bile bu ülkenin bağımsız siyasi kararlar almaktan hala çok uzak olduğunu gösteriyor. Elbette bunun nedeni, milli devletlik tarihinde kökleri yoktur ve mağlup olmuştur, yenildiği için barış antlaşmasının şartlarını kabul etmeli ve razı olmalıdır. Bugün Karabağ’a herhangi bir statü vermek katiyyen mümkün değil. Bunun siyasi ve hukuki hiçbir dayanağı yoktur. AB Konseyi Başkanı Çarlz Mişel, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasında Avrupa Birliği Konseyi Başkanı’nın girişimiyle Brüksel’de gerçekleşen üçüncü görüşmede birçok önemli konuda anlaşmaya varıldığı belirtilmelidir.” – Dedi.
Milletvekili Meşhur Memmedov, “Dolayısıyla müzakere sürecinin ilk önemli noktası, süreçte “Dağlık Karabağ” teriminin hiç kullanılmamış olmasıdır. Elbette bu ifadeyi kullanmamanın büyük bir siyasi anlamı var. Daha önce Ermenistan “Dağlık Karabağ” terimini kullanmış ve aynı zamanda bağımsızlığından söz etmişdise de eğer, şimdiki görüşmelerde sadece Karabağ’da yaşayan Ermeni nüfusunun güvenliği ve haklarına odaklanıyor. Evet, Azerbaycan devleti ve siyasi liderliği, Azerbaycan’ın çok uluslu bir devlet olduğunu ve Ermenilerin Azerbaycan’da yaşayan diğer tüm halklarla aynı haklara sahip olduklarını ve sahip olacaklarını defalarca vurguladılar, bu bizim ilkeli duruşumuzdur. Görüşmelerde mayın temizleme süreci ve kayıp kişilerin akıbeti de ele alındı. Cumhurbaşkanı Aliyev defalarca Ermenistan tarafının bize mayınlarla ilgili haritalar sağladığını, ancak doğruluklarının yüzde 25’e yakın olduğunu belirtti, yani bu konuların açıklığa kavuşturulması gerekiyor. Şunu da belirtmek isterim ki Ermenistan tarafı, Birinci Karabağ Savaşı’nda yaklaşık 4.000 yurttaşımızın akıbeti hakkında hala yorum yapmıyor.
Ayrıca toplantı sonunda yapılan basın açıklamasına dikkat edilmesi gereken son nokta da yeterlidir. Ermenistan’ın önerdiği gündem müzakere masasında tartışıldı ve nihai bir anlaşmaya varıldı. Böylece Batı, Azerbaycan’ın tutumunun daha adil ve daha adaletli olduğu için resmi Bakü’nün tutumunu desteklemektedir. Ermenistan tarafının önerisi duyulsa da nihai görüş üzerinde önemli bir etkisi olmadı. Bu nedenle Batı, Erivan’ı acil bir barış anlaşması imzalamaya çağırıyor ve bu yönde aktiflik göstermektedir. Aynı zamanda sınırların çizilmesi konusunda olumlu ilerleme kaydetmekle ilgilidir. 6 Nisan’daki toplantıda sınırların çizilmesi konusunda bir toplantı yapılması planlanmasına rağmen, Ermeni tarafının hareketsizliği nedeniyle bu toplantı gerçekleşmedi. 22 Mayıs, 2022 Yılı olan toplantıda, iletişimle bağlantılı olarak ulaşım bağlantılarının açılması konusundaki çalışmalara devam edilmesi gereği üzerinde anlaşmaya varıldı. Tarafların, Ermenistan’ın farklı bölgeleri arasında Nahçıvan ve Azerbaycan toprakları üzerinden tranzzit geçişin yanı sıra her iki ülkenin iletişim altyapısı üzerinden uluslararası taşımacılığı düzenleyen ilkeler üzerinde anlaştığını belirtmek isterim. Önümüzdeki haftalarda bir barış anlaşması üzerinde çalışmaya başlamak için dışişleri bakanları başkanlığında bir heyetler toplantısı yapılması planlanıyor. Toplantıların Brüksel formatında ve sonraki toplantıların Temmuz-Ağustos aylarında yapılması kararlaştırılıb. Ermenistan krizden kurtulmak ve siyasi, sosyo-ekonomik açıdan istikrarlı bir ülke olarak gelişmek istiyorsa, fırsatı değerlendirmeli ve Azerbaycan şartlarına uygun bir barış anlaşması imzalamalıdır. Müzakere sürecini uzatmak ve zaman kazanmak Ermenistan için iyiye doğru hiç bir şey vaat etmiyor. Aynı zamanda toplantıda Zengezur koridorunun uygulanması da ele alındı. Kısacası tüm bunlar, dünya güçlerinin Azerbaycan’ın yarattığı gerçeği kabul ettiğini teyit etmekle beraber, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in önderliğinde ülkemizin diplomasisinin başarısı olarak da değerlendirilebilir.” – Diye not etti.